بيماريهاي كليه
بيماريهاي كليه
۲۴ بهمن ۱۳۹۷ مدیریت مقالات ، دستگاه گوارش ، بیماری های عمومیبيماريهاي كليه
شناسایی و پیشگیری به موقع بیماریهای کلیوی بواسطه متخصصین علی طب نقش بسیار مهم و حیاتی در حفظ سلامت کلیه‌ها و سایر اندام‌های بدن دارد. متاسفانه شناسایی این بیماری در ایران و بسیاری از کشورهای پیشرفته دچار مشکل است زیرا بیماریهای کلیوی جزو بیماریهای خاموش و بدون علامت و تنها با توجه کردن به برخی علائم مهم در علی طب قابل تشخیص است و در صورت نادیده گرفتن این علائم یکباره با خطر دیالیزی شدن یا از دست دادن کلیه مواجه می‌شوید.
بیماری کلیه چیست؟
بیماریهای کلیوی به اختلال‌هایی گفته می‌شود که به کلیه‌ها یعنی دو اندامی آسیب می‌زند که هورمون‌های معینی را تولید می‌کنند و میزان مواد شیمیایی را در خون تنظیم می‌کنند.
انواع بیماری کلیه
ناراحتی کلیه معمولاً هر دو کلیه را درگیر می‌کند. اگر بیماری توانایی کلیه را در دفع و تنظیم آب و مواد شیمیایی مختل کند، مایع اضافی و مواد زائد در بدن جمع می‌شود و علایم و ورم شدید اورمی (نارسايي كليه) بروز می‌یابد. بیماری کلیه انواع و علل متفاوتی دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته ارثی، مادرزادی یا اکتسابی تقسیم کرد.
اکثر بیماریهای کلیوی به نفرون‌ها حمله می‌کنند. این آسیب گاهی باعث می‌شود که کلیه‌ها دیگر نتوانند مواد زائد را از بدن خارج کنند. از علل بروز بیماریهای کلیه می‌توان به مشکلات ژنتیکی، صدمه دیدن یا مصرف دارو اشاره کرد. ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا ابتلا یکی از خویشاوندان نزدیک به بیماری کلیوی احتمال بروز ناراحتی کلیه را افزایش می‌دهد. بیماری مزمن کلیه و نارسایی کلیه به آهستگی و ظرف چندین سال به نفرون‌ها آسیب می‌زند. دیگر ناراحتی‌های کلیه عبارت‌اند از:
- سرطان
- کیست
- سنگ کلیه
- عفونت
پزشکان علی طب برای بررسی ابتلا به بیماری کلیه دستور آزمایش خون و ادرار می‌دهند. در صورت از کار افتادن کلیه باید دیالیز یا پیوند کلیه انجام شود. برای کسب اطلاعات دقیق در زمینه هر یک از این مشکلات می‌توانید به علی طب مراجعه کنید.
درد کلیه ناشی از عفونت یا آسیب دیدگی کلیه ها می باشد. اگر در قسمت کمر یا پهلو های تان درد دارید، ممکن است فکر کنید که مربوط به کلیه ها می باشد. اما در اغلب مواقع این درد مربوط به کلیه ها نیست. بسیاری از افراد تعجب می کنند وقتی متوجه می شوند که کلیه ها تقریبا بالای کمر، درست زیر دنده های پایینی (فضای خلفی) قرار دارند. از کجا باید بدانیم علت درد کلیه چیست و احساس درد ، واقعا درد کلیه است؟ هیچ راه مطمئنی وجود ندارد، اما با وجود علائم و نشانه های دیگر و با توجه به نتایج آزمایشات احتمال ارتباط آن با کلیه ها افزایش می یابد.
اختلال‌های ارثی
امکان انتقال اختلال‌های ارثی به هر دو جنس مونث و مذکر وجود دارد. این نوع بیماری کلیوی در علی طب معمولاً با علائمی بالینی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی همراه است. شایع‌ترین نوع بیماری کلیوی ارثی بیماری کلیه پلی کیستیک است. سندرم آلپورت، نفریت (التهاب کلیه) ارثی، هیپراگزالوری اولیه و سیستینوری نیز جزء اختلال‌های ارثی کلیوی به شمار می‌آیند.
بیماری مادرزادی
بیماری مادرزادی کلیه معمولاً ناهنجاری و بدشکلی مجاری تناسلی ـ ادراری را شامل می‌شود و به نوعی انسداد منجر می‌شود که به نوبه خود عفونت و یا تخریب بافت کلیه را در پی دارد. از بین رفتن بافت کلیه پیشرفت می‌کند و در نهایت به نارسایی مزمن کلیه منجر می‌شود.
بیماری کلیوی اکتسابی
بیماریهای اکتسابی بسیارند و دانش واژه عام نفریت یا التهاب کلیه برای آن‌ها به کار برده می‌شود. شایع‌ترین نوع نفریت گلومرول نفریت است که علل متعددی دارد.
علائم بیماری کلیه
اگر چه بسیاری از بیماریهای کلیوی تا مراحل پیشرفته نشانه و علامتی ندارند، حداقل شش نشانه هشدار طبق تشخیص پزشک علی طب وجود دارد که بیانگر ابتلا به ناراحتی کلیوی است:
- سوزش ادرار یا مثانه دردناک
- تکرر ادرار
- ادرار خونی
- پف کردن دور چشم، ورم کردن دست و پا
- درد در ناحیه‌های کوچکی از پشت بدن دقیقاً زیر دنده‌ها
- بالا بودن فشار خون
درمان بیماریهای کلیوی
بعضی بیماریهای کلیوی را می‌توان با موفقیت درمان کرد، اما شماری دیگر پیشرفت می‌کنند و به از کار افتادگی کلیه منجر می‌شوند که درمان آن نیاز به دالیز و یا پیوند کلیه دارد. برای مثال عفونت کلیه و سنگ کليه غالباً با موفقیت درمان می‌شود. التهاب مزمن گلومرول (گلومرولونفریت) شایع‌ترین بیماری کلیوی است که به آهستگی پیشرفت می‌کند و تبدیل به نارسایی کلیه می‌شود. پزشک علی طب داروهای خاصی را تجویز می‌کند یا رژیم غذایی مخصوصی را توصیه می‌کند.
علائم هشدار دهنده ابتلا به بیماری كلیوی در علی طب عبارتند از:
تورم اطراف چشم ها، درد در قسمت پهلوها و زیر دنده ها، بالا بودن فشار خون و تكرر ادرار مخصوصا در شب.
اكثر بیماران کلیوی به علت ناآشنایی با علائم و نشانه های بیماری كلیه و عدم درمان به موقع، متحمل رنج و به وجود آمدن عوارض روانی و اجتماعی می شوند. كنترل به موقع فشار خون، متعادل نگه داشتن وزن بدن، پرهیز از خوردن غذاهای مانده، پرچرب و پرنمك و خودداری كردن از مصرف هر گونه دارو بدون تجویز پزشك، باعث جلوگیری و پیشگیری از بیماری كلیه می شود.
دلایل ابتلا به بیماری های كلیوی
۱- بیماری نفرونی دیابتی
دیابت بیماری است كه بدن را از استفاده كافی گلوكز (قند خون) باز می دارد و اگر گلوكز اضافی در خون باقی بماند، به عنوان یك سم عمل می كند.
در حقیقت بیماری نفرونی دیابتی (تصویر روبرو) همان آسیب به نفرون ها در اثر قند استفاده نشده در خون است كه اگر سطح گلوكز خون فرد پایین نگه داشته شود، می تواند تاثیر بیماری دیابت را در بروز بیماری نفرونی به تاخیر بیندازد.
فشار خون بالا می تواند به مویرگ های كلیه ها آسیب برساند كه در این صورت كلیه ها نمی توانند مواد اضافی بدن را دفع كنند. بنابراین پزشكان علی طب توصیه می كنند كه افراد مبتلا به دیابت یا كم كاری كلیوی، باید فشار خون خود را پایین نگه دارند.
۳- بیماری های گلومرولی
همان طور كه از نام آن هم پیدا است، بیماری گلومرولی به مویرگ های درون كلیه ها حمله می كند كه ابتدایی ترین آن را می توان بیماری نفرونی بافتی دانست. از نخستین نشانه های این بیماری می توان به وجود پروتئین، خون یا هر دو در ادرار اشاره كرد. بیماری گلومرولی به آهستگی به ساختار كلیه آسیب می رساند و برای كنترل و درمان آن، راهکارهایی مانند كنترل فشار خون و استفاده از داروهای تقویت كننده سیستم ایمنی بدن و استروئیدها وجود دارد.
۴- بیماری های كلیوی ارثی و مادرزادی
برخی بیماری های كلیوی ناشی از مسایل ژنتیكی است. از طرفی برخی مشكلات كلیوی ممكن است هنگامی ایجاد شوند كه نوزاد هنوز در رحم مادر است. به هر حال از نخستین نشانه های مشكلات كلیوی می توان به فشار خون بالا، كمبود گلبول قرمز در خون، وجود خون یا پروتئین در ادرار اشاره کرد.
۵- دیگر دلایل ابتلا به بیماری های كلیوی
مسموم شدن و جراحت می توانند منجر به ایجاد بیماری كلیوی شوند.
برخی از داروهایی كه به راحتی و بدون نسخه ی پزشک در دسترس مردم قرار دارند، اگر به طور مداوم و برای مدت طولانی استفاده شوند، می توانند به كلیه ها آسیب برسانند. داروهایی مانند آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفـن از خطرناك تریـن عوامـل ایجاد بیمـاری بـرای كلیـه هـا به شمار می روند و استفاده مداوم از آرام بخش ها، به كلیه ها آسیب جدی می رساند.
با بیماری كلیوی چه باید كرد؟
متاسفانه بیماری كلیوی مزمن اغلب قابل درمان نیست، اما اگر فرد در مراحل ابتدایی بیماری كلیوی باشد، در مرکز درمانی علی طب با متخصصین خبره علی طب میتواند با عمل به توصیه های زیر كاری كند كه كلیه هایش برای مدت بیشتری دوام بیاورند:
* اگر فردی مبتلا به دیابت است، باید به دقت مراقب قند خون خود باشد و آن را پایین نگه دارد.
* از مصرف قرص های آرام بخش كه می توانند بیماری كلیوی را بدتر كنند، پرهیز کند.
* افرادی كه دچار نارسایی كلیوی هستند، باید فشار خون خود را مرتبا چک كنند.
* بر طبق بررسی های مرکز درمانی علی طب افراد دچار نارسایی كلیوی باید بدانند كه بخشی از رژیم غذایی معمولی آن ها ممكن است به از كار افتادگی كلیه ها سرعت ببخشد که شامل موارد زیر است:
– پروتئین برای بدن لازم است، زیرا به بدن كمك می كند تا ماهیچه ها را ترمیم كند و با بیماری بجنگد. همان طور كه گفته شد، كلیه های سالم مواد زاید را از خون می گیرند، به جز پروتئین. حال آن كه كلیه های بیمار ممكن است در جداسازی پروتئین از مواد زاید خون دچار مشكل شوند، بنابراین برخی پزشكان از بیماران خود می خواهند مقدار پروتئینی را كه می خورند، کم كنند تا بدین وسیله كلیه ها کمتر كار کنند.
– مشكل دیگری كه ممكن است با از كار افتادگی كلیوی مرتبط باشد، مصرف زیاد كلسترول است كه از رژیم های غذایی پرچرب ناشی می شود. كلسترول اضافی می تواند در دیواره ی رگ ها انباشته شود و گردش خون در آن ها را دشوارتر كند و منجر به بروز سكته قلبی شود.
– سیگار كشیدن، نه تنها خطر بیماری كلیوی را افزایش می دهد، بلكه به مرگ های ناشی از سكته قلبی افراد مبتلا به بیماری كلیوی مزمن، می افزاید.
– سدیم (نمک) ممكن است فشار خون فرد را بالا ببرد، بنابراین غذاهایی مانند غذاهای كنسروی و آماده كه دارای مقدار زیادی سدیم هستند، باید به مقدار کم مصرف شوند.
– پتاسیم ماده ای معدنی است كه به طور طبیعی در اكثر میوه ها و سبزیجات یافت می شود. كلیه های سالم پتاسیم خون را اندازه گیری و اضافی آن را دفع می كنند، در حالی كه كلیه های بیمار ممكن است نتوانند این كار را بكنند و فرد را به تپش قلب مبتلا كنند.
مراجع :
بیماریهای کلیه در تبیان
بیماریهای کلیه در دکتر فرشاد نامداری
بیماریهای کلیه در بیتوته
